Και όμως! Πρέπει να λαμβάνουμε μέτρα προφύλαξης και στην διαδικτυακή κοινωνική μας ζωή.

Η κρίση που έχει προκύψει τον τελευταίο καιρό στη χώρα μας λόγω της εξάπλωσης του κορωνοϊού, αλλά και τα σκληρά μέτρα που λαμβάνονται για τον περιορισμό της νόσου, έχουν καθηλώσει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού μπροστά σε μια οθόνη Η/Υ, κινητού ή tablet. Εκατομμύρια συμπολίτες μας, αφενός περνούν πολύ περισσότερες ώρες από ότι στο παρελθόν, σερφάροντας στο διαδίκτυο και αφετέρου έχουν αυξήσει κατακόρυφα τις κοινωνικές τους επαφές διαδικτυακού τύπου, ανταλλάσσοντας μηνύματα και διαφόρων τύπου αρχεία.

Η κατάσταση διαμορφώνεται έτσι που σύντομα, πολλοί από εμάς, δεν θα γνωρίζουμε με ποιον πραγματικά συναναστρεφόμαστε, ποιος πραγματικά μας στέλνει κάποιο αρχείο, ποιος μας απευθύνει προσκλήσεις, τίνος είναι οι προτεινόμενες ιστοσελίδες.

To Phishing, το Pharming λοιπόν, όπως και άλλες περιπτώσεις κακόβουλης εκμετάλλευσης της διαδικτυακής κοινωνικής ζωής, μάς θέτουν προ των ευθυνών μας και απαιτούν τη λήψη μέτρων προφύλαξης από μέρους μας στην εικονική και σχεδόν ανεξέλεγκτη κοινωνία του διαδικτύου.

Όλοι μπορούμε να αναζητήσουμε πληροφορίες σχετικά με τις μεθόδους που ακολουθούν πολλοί επιτήδειοι για να μας εξαπατήσουν, αλλά και τα σχετικά μέτρα προφύλαξης που μπορούμε να λάβουμε. Η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), που έχει σκοπό την προστασία του απορρήτου των επιστολών, της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο καθώς και την ασφάλεια των δικτύων και πληροφοριών, αποτελεί μια καλή πηγή πληροφόρησης.

Τα μέτρα που προτείνονται από την ΑΔΑΕ είναι τα ακόλουθα:

• Επιλέξτε και εγκαταστήστε στον υπολογιστή σας ένα πρόγραμμα προστασίας από κακόβουλο λογισμικό (antivirus) μιας γνωστής και αξιόπιστης εταιρείας.

• Ενεργοποιήστε τη δυνατότητα αυτόματης ενημέρωσης, ώστε να προστατεύεται ο υπολογιστής σας από τις πιο πρόσφατες περιπτώσεις κακόβουλου λογισμικού. Κάποια προγράμματα υποστηρίζουν και λειτουργίες anti-spyware.

• Ελέγξτε ότι ο τοίχος προστασίας του υπολογιστή σας (firewall) είναι ενεργός. Το firewall ελέγχει την επικοινωνία από και προς τον προσωπικό υπολογιστή σας, επιτρέποντας ή απαγορεύοντας συγκεκριμένα είδη κίνησης, ώστε να προλαμβάνει τη διάδοση ιών και ανεπιθύμητων εφαρμογών.

• Πραγματοποιήστε τακτικές ενημερώσεις στα προγράμματα πλοήγησης (browser) στο Διαδίκτυο (Internet Explorer, Firefox, Chrome, Opera, Safari κλπ.). Συνιστάται η ενεργοποίηση της αυτόματης ενημέρωσης και η πραγματοποίηση ενημέρωσης όταν λαμβάνετε μια σχετική ειδοποίηση.

• Χρησιμοποιήστε έναν ισχυρό κωδικό πρόσβασης με γράμματα, σύμβολα και αριθμούς, διαφορετικό για κάθε εφαρμογή στην οποία διατηρείτε λογαριασμό. Αποφύγετε τη χρήση κωδικών που είναι εύκολοι στην απομνημόνευση (όπως ημερομηνίες, γνωστούς όρους, ακολουθίες γραμμάτων ή κύρια ονόματα). Μια προτεινόμενη λύση για τη δημιουργία ενός κωδικού (password) είναι να επιλέξετε χρήση συνδυασμού πεζών – κεφαλαίων, γραμμάτων – αριθμών, με τουλάχιστον 8 ψηφία.

• Κρατήστε τους κωδικούς σας μυστικούς και αλλάζετέ τους σε τακτικά χρονικά διαστήματα (τουλάχιστον μια φορά ανά 6 μήνες).

• Ενεργοποιείτε πάντα τα ενσωματωμένα χαρακτηριστικά προστασίας των προγραμμάτων πλοήγησης όπως η φραγή των αναδυόμενων παραθύρων, διαχείριση των “Cookies” κλπ.

• Δώστε προσοχή σε ενδείξεις που μπορεί να σημαίνουν ότι ο υπολογιστής σας έχει προσβληθεί από κάποιον ιό, όπως οι παρακάτω:
• το σύστημά σας γίνεται ξαφνικά αισθητά πιο αργό στην εκκίνησή του ή/και στη λειτουργία του
• αργεί να ανοίξει τα αρχεία σας περισσότερο από το συνηθισμένο
• κάποια αρχεία εμφανίζονται κατεστραμμένα ή δεν φορτώνουν
• εμφανίζονται μηνύματα από το antivirus πρόγραμμά σας ή άλλα ασυνήθιστα  μηνύματα

• Χρησιμοποιήστε προγράμματα μόνο από αξιόπιστες πηγές. Η χρήση προγραμμάτων που βρίσκετε στο Διαδίκτυο πρέπει να γίνεται μόνο όταν είστε βέβαιοι για την πηγή της προέλευσής τους.

• Αποφύγετε την προβολή άγνωστων αρχείων, μηνυμάτων ή συνδέσμων. Πριν ανοίξετε κάποιο αρχείο, ενεργοποιήστε το φίλτρο για ανίχνευση ιών (virus scanning).

• Βεβαιωθείτε ότι έχετε αποσυνδεθεί από τον λογαριασμό σας σε μια ιστοσελίδα ηλεκτρονικής υπηρεσίας (π.χ. ηλεκτρονικής τραπεζικής συναλλαγής) μέσω του προσφερόμενου συνδέσμου αποσύνδεσης (log out) πριν την εγκαταλείψετε.

• Αποφύγετε την ενεργοποίηση υπενθύμισης/απομνημόνευσης κωδικού κατά τη χρήση προγραμμάτων πλοήγησης, ειδικά όταν η πρόσβαση στο Διαδίκτυο γίνεται από κοινόχρηστους υπολογιστές.

• Επιβεβαιώστε ότι χρησιμοποιείτε μια ασφαλή σύνδεση όταν στέλνετε ευαίσθητες προσωπικές πληροφορίες μέσω του παγκόσμιου ιστού (Web). Αυτό φαίνεται από το εικονίδιο του κλειδωμένου λουκέτου, ενώ η διεύθυνση που συνδέεστε πρέπει να αρχίζει με https:// αντί του http.

• Αν συνδέεστε στο Διαδίκτυο από δίκτυο δημόσιας χρήσης (internet café, ξενοδοχεία κλπ.), μη χρησιμοποιείτε και μη μεταδίδετε προσωπικά σας στοιχεία. Αποφύγετε να επισκέπτεστε σελίδες που πρέπει να χρησιμοποιήσετε προσωπικούς σας μυστικούς κωδικούς (passwords), ιδιαίτερα αν η ανταλλαγή πληροφορίας δεν πραγματοποιείται κρυπτογραφημένα (π.χ. https). Είναι πιθανό τα δίκτυα αυτά να μην είναι ασφαλή και να υποκλαπούν προσωπικά σας δεδομένα.

• Φροντίστε να λαμβάνετε τακτικά αντίγραφα ασφάλειας (backups). Με τον τρόπο αυτό, σε περίπτωση που το σύστημα σας προσβληθεί από ιό, θα διασώσετε σημαντικά αρχεία σας και θα μπορείτε να το επαναφέρετε σε προηγούμενη κατάσταση.

• Οι υπηρεσίες Cloud (π.χ. Dropbox, Rapidshare, Google Drive) χρησιμοποιούνται κυρίως για την αποθήκευση αντιγράφων ασφαλείας και δεδομένων μεγάλου όγκου και προσφέρουν μεγαλύτερη ευελιξία στην κοινή χρήση της πληροφορίας (π.χ. άλμπουμ φωτογραφιών). Για τις υπηρεσίες Cloud συνιστάται να επιλέγετε με προσοχή τους κωδικούς πρόσβασης, να χρησιμοποιείτε μία ασφαλή σύνδεση (με αρχικό https:// αντί http) και να κρυπτογραφείτε τα δεδομένα που αποθηκεύετε.

• Σε περίπτωση που χρησιμοποιείτε για πρόσβαση στο Διαδίκτυο συσκευή, στην οποία έχουν πρόσβαση και τρίτοι, συνιστάται να διαγράφετε το ιστορικό πλοήγησής σας (browsing history) και τα cookies. Έχετε επίσης τη δυνατότητα να απενεργοποιήσετε την αποθήκευση του ιστορικού πλοήγησης μέσω των ρυθμίσεων του προγράμματος πλοήγησης.

Μανόλης Κουσλόγλου

Κλείσιμο Σχολείων: Η συμβολή των μαθητών και των γονιών τους στη μάχη κατά του κορονοϊού

Την Τρίτη 10 Μαρτίου, τα Υπουργεία Υγείας και Παιδείας ανακοίνωσαν την αναστολή εκπαιδευτικής λειτουργίας όλων των εκπαιδευτικών μονάδων της χώρας (ΦΕΚ 783/10-3-2020). Η απόφαση λήφθηκε κατόπιν εισήγησης της σχετικής επιστημονικής επιτροπής που συστάθηκε για την καταπολέμηση του κορονοϊού, η οποία προφανώς διέβλεψε κίνδυνο δραματικής αύξησης των κρουσμάτων τις επόμενες ημέρες. Αρκεί ωστόσο η πολιτική αυτή απόφαση από μόνη της να ανακόψει την εξάπλωση της νόσου ή είναι απαραίτητη η συμβολή των μαθητών και των γονιών τους;

Η συμβολή των γονιών

Ήδη, από τις πρώτες ώρες ανακοίνωσης της απόφασης, πολλοί γονείς άρχισαν να εκφράζουν τις ανησυχίες τους για το «πώς θα κρατήσουν τα παιδιά τους στο σπίτι» . Οι μαθητές και οι μαθήτριες είναι ενθουσιασμένοι από το γεγονός ότι «θα χάσουν μάθημα» και είναι έτοιμοι να αντικαταστήσουν το σχολείο τους με τα καφέ της πόλης τους, ως χώρους συναθροίσεών τους.

Ωστόσο, καλό είναι να αντιληφθούν οι γονείς ότι η εξάπλωση του κορονοϊού δεν αποτελεί απλά μια ασθένεια, παρά μια σκληρή δοκιμασία της κοινωνικής ευθύνης τους. Υπό αυτό το πρίσμα, οφείλουν να συζητήσουν με τα παιδιά τους και να συναποφασίσουν την αποφυγή χώρων όπου συγκεντρώνεται πολύς κόσμος. Τα παιδιά τους ενδέχεται να μην πάθουν κάτι σοβαρό αν νοσήσουν, πέρα από το ότι θα υποστούν μια σημαντική ταλαιπωρία. Υπάρχει όμως πολύ σοβαρός κίνδυνος να νοσήσουν οι ίδιοι οι γονείς και αυτοί με τη σειρά τους να μεταφέρουν τον ιό στους δικούς τους γονείς, με πολύ σοβαρό κίνδυνο απώλεια της ζωής τους, μιας και τα ποσοστά θνησιμότητας είναι ιδιαίτερα υψηλά για τις μεγάλες ηλικίες.

Το πρώτο αντεπιχείρημα που θα φέρει ένα παιδί, θα είναι «και τι θα κάνω μέσα στο σπίτι;». Ας μη γελιόμαστε: Οι εναλλακτικές λύσεις εκμετάλλευσης τους ελεύθερου χρόνου των παιδιών είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Ας είμαστε και πραγματιστές: Τα παιδιά δεν θα ξεκινήσουν ξαφνικά να μελετούν με μανία βιβλία, ούτε να παρακολουθούν εκπαιδευτικά ντοκιμαντέρ στην τηλεόραση και στο διαδίκτυο. Μπορούν να κάνουν ωστόσο μια απόπειρα για κάτι τέτοιο. Μπορούν επίσης να βγούνε με κάποιο/α φίλο/η για περίπατο ή να καθίσουν μαζί του κάπου έξω, σε κάποιο πάρκο για παράδειγμα, όπως συνηθίζουν να κάνουν. Μπορούν να δούνε ταινίες στο σπίτι, μπορούν να ασχοληθούν με κάποια ατομική δραστηριότητα.

Σημαντικό ρόλο στην απασχόληση των παιδιών οφείλουν να παίξουν οι γονείς, όχι μόνο με προτάσεις και συμβουλές, αλλά με το να αφιερώσουν δικό τους ελεύθερο χρόνο για κοινές δραστηριότητες, για συζήτηση και για παιχνίδι. Όλα τα παιδιά, οποιασδήποτε εκπαιδευτικής βαθμίδας έχουν ανάγκη από συζήτηση, αλλά και παιχνίδια. Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα για τους γονείς, γιατί είναι εύκολο να συμβουλεύουν, αλλά δύσκολο, βαρετό και μερικές φορές επίπονο να συμμετέχουν ενεργά και οι ίδιοι σε δραστηριότητες των παιδιών τους. Οφείλουν όμως να το κάνουν. Άλλωστε, μόνο κέρδος θα έχουν με το να έρθουν πιο κοντά στα παιδιά τους, πολύ περισσότερο όταν αυτά διανύουν τη δύσκολη εφηβεία τους.

Η συμβολή των μαθητών/μαθητριών

Καταρχήν, είναι κατανοητός ο ενθουσιασμός των παιδιών που θα «χάσουν μάθημα» για τόσες πολλές ημέρες. Το πρώτο πράγμα που θα σκεφτούν τα παιδιά είναι ότι επιτέλους θα έχουν όλη τη μέρα στη διάθεσή τους να σερφάρουν στο διαδίκτυο, αλλά και να βγούνε με τις παρέες τους στα καφέ της πόλης τους.

Ας έχουν τον νου τους όμως οι μαθητές και οι μαθήτριες ότι, όσον αφορά την παρουσία τους σε χώρους συνάθροισης πολλών ατόμων, διατρέχουν πολύ σοβαρό κίνδυνο ασθένειας από τη νόσο. Όσα παιδιά κολλήσουν, θα μείνουν σε καραντίνα στο σπίτι τους για πάρα πολλές ημέρες. Γιατί να ριψοκινδυνεύσουν κάτι τέτοιο;

Το σημαντικότερο ωστόσο που οφείλουν να αντιληφθούν τα παιδιά είναι ότι θέτουν σε τεράστιο κίνδυνο τους γονείς και τους παππούδες και γιαγιάδες τους, αλλά και κάποιους συμμαθητές τους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Τα παιδιά γνωρίζουν καλά ότι στα σχολεία τους φοιτούν μαθητές με σοβαρά προβλήματα υγείας. Δεν γνωρίζουν ωστόσο, αφού για λόγους ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων δεν τους έχουν ενημερώσει σχετικά οι καθηγητές ή δάσκαλοί τους, ότι οι μαθητές με σοβαρά προβλήματα υγείας είναι πολλοί. Είναι πραγματικά κρίμα λοιπόν, κάποια παιδιά να γίνουν αιτία για τις απώλειες ζωών κάποιων συμμαθητών τους.  

Όσον αφορά το σερφάρισμα στο διαδίκτυο και την ενασχόληση με τα κοινωνικά δίκτυα, είναι κατανοητό ότι τα παιδιά θα ασχοληθούν περισσότερο τώρα που έχουν ελεύθερο χρόνο και πολύ καλά θα κάνουν. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνούν ότι αν ξεπεράσουν το μέτρο, θα αντιμετωπίσουν σίγουρα ψυχικά προβλήματα και ενδεχομένως και οργανικά. Γιατί να ριψοκινδυνεύσουν κάτι τέτοιο; Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις που έχουν αναφερθεί πιο πάνω και οι οποίες σίγουρα δεν προκαλούν ψυχοσωματικά προβλήματα, παρά αντίθετα τα αποτρέπουν.

Εν κατακλείδι

Καλό είναι να αντιληφθούμε όλοι μας, γονείς και μαθητές/μαθήτριες, ότι πατριώτες δεν είναι (μόνο) αυτοί που μάχονται στα σύνορα, αλλά όλοι αυτοί που φέρονται υπεύθυνα προς τους συμπολίτες τους. Άλλωστε, οι μάχες στη ζωή δεν δίνονται μόνο κατά τη διάρκεια πολέμων, αλλά δίνονται καθημερινά στα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, νοσοκομεία και υπηρεσίες, αλλά και στη δουλειά και μέσα στο σπίτι και στην οικογένεια του καθενός. Αυτήν την περίοδο δίνουμε μια μάχη, της οποίας την έκβαση γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι θα είναι νικηφόρα. Όλοι ωστόσο πρέπει να συμβάλουμε, ώστε η μάχη αυτή να λήξει με όσο το δυνατόν λιγότερες απώλειες.

Μανόλης Κουσλόγλου

3^ο Γυμνάσιο Καβάλας

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΑ : «ΜΗΝ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΤΟΣΟ ΩΣΤΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ…»

Του Ανδρέα Παπαδαντωνάκη

Ειδικού Γραμματέα της ΟΛΜΕ

Με τον τίτλο αυτό ο Howard Markel, καθηγητής και ιστορικός των επιδημικών ασθενειών στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, σε χθεσινό του άρθρο στους New York Times, καλεί τις αρχές των Η.Π.Α. να κλείσουν τα σχολεία πριν και όχι μετά  την ευρεία διάδοση της επιδημίας στη χώρα.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της πρότασης αυτής, η διακοπή της λειτουργίας των σχολείων αποτελεί βασικό παράγοντα της επιβράδυνσης της διάδοσης της νόσου.

Πέρα όμως από αυτό, μπορεί να συμβάλει στον να μην κορεστούν τα νοσοκομεία από αρρώστους, αλλά και να κερδηθεί χρόνος για να βρεθούν αντιϊκά φάρμακα ή εμβόλια.  

Το 2007, το τμήμα της Ιστορίας της Ιατρικής του Παν/μιου του Μίσιγκαν και το κέντρο για τον έλεγχο των επιδημιών των Η.Π.Α. δημοσίευσαν έρευνα βασισμένη στην μελέτη της πανδημίας της Ισπανικής Γρίπης του 1918-1919.

Η Ισπανική γρίπη του 1918 που κόστισε τη ζωή σε πάνω από 20.000.000 ανθρώπους, είχε περίπου 750.000 θύματα στις Η.Π.Α.

Σύμφωνα με την έρευνα που έλαβε υπόψη τα μέτρα που είχαν τότε πάρει  43 Πολιτείες, , «η διακοπή της λειτουργίας των σχολείων αποτέλεσε ένα από τα πιο αποτελεσματικά τείχη προστασίας από την εξάπλωση της πανδημίας. Πολιτείες  που έδρασαν γρήγορα και συμπεριλάμβαναν κλείσιμο σχολείων και είδαν τα χαμηλότερα ποσοστά θανάτου».

«Δεν μπορούμε να κλείσουμε τα σχολεία για πάντα γι΄αυτό είναι ανάγκη να σκεφτούμε ποια είναι η σωστή στιγμή να το κάνουμε και για ποιο χρονικό διάστημα».

Από την άλλη δεν μπορεί κανείς να αγνοεί ότι τέτοιου είδους μέτρα μπορούν να προκαλέσουν πανικό και κοινωνική αποδιοργάνωση.

Η UNESCO παραθέτει  στο δικτυακό της τόπο κάποιες από τις συνέπειες του κλεισίματος των σχολικών μονάδων, μεταξύ των οποίων η κοινωνική απομόνωση, η πίεση προς τους γονείς, το οικονομικό κόστος, όξυνση των ανισοτήτων στη μάθηση κ.ά.

Ένα από τα βασικότερα ίσως  προβλήματα  έχει να κάνει με την φροντίδα των παιδιών που θα μείνουν σπίτι, πράγμα που  θα αναγκάσει πολλούς γονείς  να λείψουν από την εργασία τους, αλλά και την φροντίδα των παιδιών με ειδικές ανάγκες.

Με βάση στοιχεία της UNESCO μέχρι και την Παρασκευή 14 συνολικά χώρες είχαν κλείσει τα σχολεία σε εθνικό επίπεδο (σε όλη τη χώρα).

Αυτές είναι:

Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Μπαχρέιν, Κίνα, Κορέα (Βόρεια και Νότια), Γεωργία, Ιράν, Ιταλία,  Ιαπωνία, Κουβέιτ, Λίβανος, Μογγολία.

Άλλες 13 έχουν διακόψει τη λειτουργία των σχολείων σε τοπικό επίπεδο:

Αφγανιστάν, Μπουτάν, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ινδία, Ιράκ, Πακιστάν, Παλαιστίνη, Ουκρανία, Αγγλία, Η.Π.Α., Βιετνάμ.

Η απόφαση ασφαλώς δεν είναι εύκολη. Σε κάθε όμως περίπτωση,  η προστασία της υγείας και της ζωής των πολιτών δεν μπορεί παρά να είναι προτεραιότητα.

ΠΗΓΗ φωτογραφίας: https://news.sky.com/