Ένας Φανταστικός, Φυσικός κόσμος! Αχρωματοψία!

Υλικά:

Μαρκαδόροι.

Διαδικασία:

1. Με έναν μαρκαδόρο γράφουμε μια λέξη που αντιστοιχεί σε ένα χρώμα. Φροντίζουμε ώστε η λέξη που γράφουμε να αντιστοιχεί σε χρώμα διαφορετικό από αυτό του μαρκαδόρου. Για παράδειγμα, γράφουμε τη λέξη «κίτρινο» με έναν πράσινο μαρκαδόρο.

2. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία με διαφορετικούς μαρακαδόρους, μέχρι που να γράψουμε αρκετές διαφορετικές λέξεις, τη μία δίπλα στην άλλη (όπως στην εικόνα πιο πάνω).

3. Κοιτάζουμε τις λέξεις και αναφωνούμε γρήγορα το χρώμα που έχει η γραμματοσειρά της κάθε λέξης (και όχι το χρώμα που αναγράφει η λέξη). Για παράδειγμα, στο κείμενο της εικόνας θα πρέπει να διαβάσουμε: «Πράσινο, κόκκινο, μπλε, κίτρινο…»

Τι παρατηρούμε:

Δυσκολευόμαστε πολύ να πούμε γρήγορα πιο χρώμα έχουν τα γράμματα της κάθε λέξης επειδή τα μπερδεύουμε με το χρώμα που αναγράφεται

Εξήγηση:

Ο εγκέφαλος λαμβάνει οπτικά δύο διαφορετικές πληροφορίες για κάθε λέξη: το χρώμα της και το περιεχόμενό της, που αναγράφει άλλο χρώμα. Ο συνδυασμός των δύο ερεθισμάτων δυσκολεύει την επεξεργασία.

Άλλα 201 πειράματα στο δωρεάν ηλεκτρονικό βιβλίο "Ένας Φανταστικός, Φυσικός κόσμος!",  που θα βρείτε και στα ακόλουθα αποθετήρια: 

eBooks4Greeks

Οpenbook.gr

Free-Ebooks.gr

Eduportal.gr

e-didaskalia.blogspot.com 

ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Στερεάς Ελλάδος

anyflip.com 

inSearchOfPhysics.net

Ένας Φανταστικός, Φυσικός κόσμος! Μού ‘φαγες όλα τα δαχτυλίδια…

Έχουν μαυρίσει τα δαχτυλίδια μας; Κανένα πρόβλημα. Μπορούμε να τα τρίψουμε με γυαλιστικό για ασημικά ή με οδοντόκρεμα. Ωστόσο, όταν τα τρίβουμε φθείρονται. Οι φυσικές επιστήμες προτείνουν μία… επαναστατική μέθοδο που γυαλίζει τα ασημικά χωρίς να τα φθείρει!

Υλικά:

1 φλιτζάνι, αλουμινόχαρτο, σόδα φαγητού, βραστό νερό, ένα ασημικό

Διαδικασία:

1. Τυλίγουμε το εσωτερικό του φλιτζανιού με αλουμινόχαρτο χωρίς να αφήσουμε κενά.

2. Ρίχνουμε μέσα του μισό κουταλάκι του γλυκού σόδα και προσθέτουμε το βραστό νερό.  Αναδεύουμε ελαφρά.

3. Τοποθετούμε το δαχτυλίδι μέσα στο φλιτζάνι και το αφήνουμε για λίγα λεπτά.

Τι παρατηρούμε:

Το δαχτυλίδι έχει αποβάλει μέρος της «μαυρίλας» του και δείχνει ξανά λαμπερό.

Εξήγηση:

Η «μαυρίλα» των ασημικών είναι θειούχος άργυρος (Ag₂S) που παράγεται από την αντίδραση του αργύρου με το αέριο υδρόθειο που υπάρχει στην ατμόσφαιρα. Το αλουμίνιο έχει την ιδιότητα να απομακρύνει το Θείο από τη σκουριά μετατρέποντάς την και πάλι σε άργυρο. Τη σόδα τη προσθέτουμε καθώς απομακρύνει τυχόν στρώμα σκουριάς που υπάρχει στο αλουμινόχαρτο και αφετέρου για να κάνει το διάλυμα της λεκάνης αγώγιμο, ώστε να πραγματοποιηθεί η αντίδραση που μόλις περιγράψαμε και γράφεται ως:

2Al + 3Ag₂S + 6H2O à 6Ag + 2Al⁺³ + 6OH^- + 3H₂S

Η διαδικασία που περιγράψαμε πιο πάνω συντηρεί τα ασημικά πολύ καλύτερα από τη μέθοδο τριψίματός τους με κάποιο γυαλιστικό. Κι αυτό, γιατί η διαδικασία αυτή επαναφέρει στην αρχική του μορφή το ασήμι που είχε μαυρίσει, ενώ με το τρίψιμο απομακρύνεται το οξειδωμένο ασήμι, κάτι που έχει ως συνέπεια να φθείρεται η επιφάνεια του αντικειμένου.

Αστοχίες/παρατηρήσεις:

• Κατά την αντίδραση παράγεται μικρή ποσότητα υδρόθειου που έχει δυσάρεστη οσμή κλούβιου αυγού. Το αντιλαμβανόμαστε αν πλησιάσουμε τη μύτη μας πολύ κοντά στο φλυτζάνι.
• Μπορούμε να καθαρίσουμε πολλά ασημικά, αρκεί κάθε φορά που τοποθετούμε και άλλο ασημένιο αντικείμενο στο φλιτζάνι, να προσθέτουμε επιπλέον σόδα φαγητού.
• Έχουμε τη δυνατότητα να γυαλίσουμε με τον ίδιο τρόπο όλα τα αργυρά ή επάργυρα αντικείμενα μεγαλύτερου μεγέθους (μαχαιροπήρουνα, διακοσμητικά κ.α.). Σε αυτήν την περίπτωση χρησιμοποιούμε μια μικρή λεκάνη αντί για φλιτζάνι και ακολουθούμε την ίδια διαδικασία, χρησιμοποιώντας φυσικά πολύ μεγαλύτερη ποσότητα σόδας (2-3 κουταλιές της σούπας).

Ακόμη 201 πειράματα με απλά υλικά στο: "Ένας Φανταστικός, Φυσικός κόσμος!"

Μανόλης Κουσλόγλου

Ένας Φανταστικός, Φυσικός κόσμος! Δωρεάν Καύσιμα!

Τα καυσαέρια των αυτοκινήτων ρυπαίνουν το περιβάλλον. Γι’ αυτόν το λόγο έχουν αναπτυχθεί εναλλακτικές τεχνολογίες, όπως η χρήση ηλιακής ή ηλεκτρικής ενέργειας που δεν παράγουν ρύπους. Ωστόσο οι βιομηχανίες που παράγουν τα ηλιακά κύτταρα ή  ηλεκτρικό ρεύμα αντίστοιχα επιβαρύνουν πολύ σημαντικά το περιβάλλον.

Υπάρχει ένας και μοναδικός, αποκλειστικά οικολογικός τρόπος κίνησης, τον οποίο και θα εφαρμόσουμε σε αυτό το πείραμα. Πρέπει να διαθέτουμε γερά πνευμόνια βεβαίως! Όσο για το όχημα… σίγουρα επιδέχεται μεγάλα περιθώρια βελτίωσης!

Υλικά:

1 μπαλόνι, 3 καλαμάκια, κολλητική ταινία, 2 ξυλάκια για σουβλάκια, 4 καπάκια, ένα ξυράφι κοπής, ένα άδειο κουτί γάλατος 1 λίτρου

Διαδικασία:

1. Στερεώνουμε με κολλητική ταινία τα δύο καλαμάκια πάνω στο χάρτινο κουτί, με τρόπο ώστε να απέχουν μεταξύ τους 10 – 15 cm και να είναι κάθετα στη μεγάλη διάσταση του κουτιού.

2. Περνάμε μέσα από κάθε πλαστικό καλαμάκι ένα ξυλάκι από σουβλάκι.

3. Με το ξυράφι ανοίγουμε μικρές τρυπούλες, μικρότερες από τη διατομή που έχουν τα ξυλάκια, στο κέντρο των καπακιών.

4. Στερεώνουμε τα καπάκια στις άκρες από τα ξυλάκια. Έτσι έχουμε φτιάξει ένα μικρό χάρτινο αυτοκίνητο με ρόδες από καπάκια που έχουν ως άξονες τα δύο ξυλάκια, τα οποία μπορούν να περιστρέφονται μέσα στα δύο πλαστικά καλαμάκια.

5. Στερεώνουμε το τρίτο καλαμάκι στο κέντρο του κουτιού, από την πάνω πλευρά του και παράλληλα με τον μεγάλο άξονά του.

6. Περνάμε τη μία άκρη από το πλαστικό καλαμάκι στο χείλος του μπαλονιού, το οποίο και στερεώνουμε με κολλητική ταινία, με τέτοιο τρόπο ώστε να μη μπορεί να διαφύγει αέρας από κάποια τρυπούλα ή κενό.

7. Φουσκώνουμε το μπαλόνι και αφήνουμε ελεύθερο το αυτοκινητάκι.

Τι παρατηρούμε:

Το αυτοσχέδιο αυτοκινητάκι αρχίζει να κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που εξέρχεται ο αέρας από το καλαμάκι.

Εξήγηση:

Ισχύει ο τρίτος νόμος του Νεύτωνα (δράσης - αντίδρασης): Το μπαλόνι ωθεί τον αέρα προς τα πίσω ξεφουσκώνοντας και ο αέρας ωθεί με την ίδια δύναμη το αυτοκινητάκι προς τα εμπρός. Η κίνηση μπορεί να δικαιολογηθεί και ως εφαρμογή της αρχής διατήρησης της ορμής.

Αστοχίες/παρατηρήσεις:

•  Καλό θα ήταν, το καλαμάκι που συνδέεται με το μπαλόνι να έχει μεγαλύτερη διατομή από ένα κοινό καλαμάκι, να χρησιμοποιήσουμε δηλαδή ένα καλαμάκι γρανίτας. Έτσι, θα εκτοξεύεται μεγαλύτερη ποσότητα αέρα και το αυτοκινητάκι μας θα κινείται γρηγορότερα.
• Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα μακρουλό μπαλόνι («μπαλονοπύραυλο»), αντί για σφαιρικό μπαλόνι με καλαμάκι, το οποίο απλά θα σταθεροποιήσουμε με σελοτέιπ πάνω στο κουτί. Ωστόσο, το όχημα δεν θα κινείται με επαρκή ταχύτητα.

Ακόμη 201 πειράματα με υλικά καθημερινής χρήσης, στο: Ένας Φανταστικός, Φυσικός Κόσμος! (εκδόσεις Σαΐτα)

Ένας Φανταστικός, Φυσικός Κόσμος! Το δροσερό… ζεστό νερό.

Μπορούμε να αντιληφθούμε με το χέρι μας αν κάτι είναι κρύο ή ζεστό; Όχι ακριβώς! Το μόνο που μπορούμε σίγουρα να καταλάβουμε είναι το αν κάτι είναι απλά πιο ζεστό ή πιο κρύο από κάτι άλλο. Κανείς δεν είναι τέλειος…

Υλικά:

Τρία μεγάλα μπολ, παγωμένο νερό, ζεστό νερό, νερό θερμοκρασίας δωματίου.

Διαδικασία:

1. Βάζουμε το παγωμένο νερό στο ένα μπολ, το ζεστό νερό σε ένα δεύτερο μπολ, και το νερό θερμοκρασίας δωματίου σε ένα τρίτο μπολ.

2. Βυθίζουμε κάθε ένα από τα δυο μας χέρια στο ζεστό και στο κρύο νερό αντίστοιχα.

3. Μετά από λίγη ώρα, βυθίζουμε και τα δύο μας χέρια ταυτόχρονα στο μπολ με το νερό θερμοκρασίας δωματίου.

Τι παρατηρούμε:

Νιώθουμε ότι το νερό με τη θερμοκρασία δωματίου είναι ζεστό, με  το χέρι που είχαμε βυθίσει πριν στο κρύο νερό, και ότι είναι κρύο με το χέρι που είχαμε βυθίσει πριν στο ζεστό νερό.

Εξήγηση:

Οι αισθήσεις μας είναι σχετικές. Στην περίπτωσή μας, η αίσθηση της θερμοκρασίας που μας δίνει η αφή εξαρτάται από τη θερμοκρασία που έχει αποκτήσει το χέρι μας, ανάλογα  από το αν το έχουμε βυθίσει πριν στο ζεστό ή στο κρύο νερό. Όταν λοιπόν το νερό είναι πιο κρύο από το χέρι, νιώθουμε κρύο, ενώ όταν το νερό είναι πιο ζεστό από το χέρι μας, νιώθουμε ζέστη.

Το ίδιο πείραμα μπορούμε να το εκτελέσουμε με το δάκτυλό μας αντί για ολόκληρο το χέρι μας.

Αστοχίες/παρατηρήσεις:

Φροντίζουμε να έχουμε κρατήσει τα δυο μας χέρια για αρκετή ώρα στο ζεστό και στο παγωμένο νερό αντίστοιχα, πριν τα βυθίσουμε στο νερό θερμοκρασίας δωματίου. Στην αντίθετη περίπτωση, δεν θα αισθανθούμε κάποια ιδιαίτερη διαφορά στη θερμοκρασία, όταν τα βυθίσουμε στο τρίτο μπολ.

Επιπλέον... 201 πειράματα στο δωρεάν ηλεκτρονικό βιβλίο:  

"Ένας Φανταστικός, Φυσικός Κόσμος!" (εκδόσεις Σαΐτα)

Μανόλης Κουσλόγλου