Εμφανιζόμενη ανάρτηση

ΦΟΡΗΤΗ ΜΑΘΗΣΗ στη Β'ΘΜΙΑ ΕΚΠ/ΣΗ: Η αρχή

Η φορητή μάθηση, ή μάθηση μέσω προσωπικών ηλεκτρονικών συσκευών (m-learning), εξαπλώνεται με μάλλον αργούς ρυθμούς διεθνώς, συγ...

Πέμπτη 1 Αυγούστου 2019

ΠΕΡΣΕΙΔΕΣ: Η εικονογραφημένη ιστορία μιας χρυσής βροχής


Φέτος, στις 12 Αυγούστου η βροχή των Περσειδών φθάνει στο μέγιστό της. Ωστόσο, καθώς το φαινόμενο έχει ξεκινήσει ηδη, αξίζει να ξεκινήσουμε την παρατήρηση και... τις ευχές μας πολύ νωρίτερα. Άλλωστε, ο αριθμός των "πεφταστεριών" αυξάνει με αργούς ρυθμούς, καθώς περνάνε οι μέρες, που σημαίνει ότι θα μπορούσαμε να αρχίσουμε να τα παρακολουθούμε από τις αρχές Αυγούστου, τις νύχτες που είναι ο ουρανός πιο σκοτεινός.

ΛΙΓΗ ΦΥΣΙΚΗ
Οι Περσείδες είναι στην πραγματικότητα αστρική σκόνη που έχει αφήσει πίσω του ο κομήτης Σουίφτ-Τατλ, κατά τη μεγάλη περιφορά του, διάρκειας 133 ετών, γύρω από τον Ήλιο (κόκκινο σύννεφο στην εικόνα 1). Καθώς η γη περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο, τον Αύγουστο συγκρούεται με αυτήν τη σκόνη, η οποία έτσι εισέρχεται στην ατμόσφαιρά της με ταχύτητα 50 Κm/sec. Αποτέλεσμα της σύγκρουσης αυτής είναι η βροχή διαττόντων, τα γνωστά πεφταστέρια.

Εικόνα 1. Περιφορά του Σουίφτ Τατλ και της Γης γύρω από τον Ήλιο

Ο παρακάτω σύνδεσμος επιτρέπει τη μελέτη του φαινομένου μέσω μιας εκπληκτικής διαδραστικής απεικόνισης, που βραβεύτηκε στις 8 Αυγούστου 2018  ως η αστρονομική φωτογραφία της ημέρας (A.P.O.D.) από τη NASA. Η απεικόνιση μπορεί να μεγεθυνθεί και να αλλάξει η οπτική γωνία θέασής της: https://apod.nasa.gov/apod/ap180808.html

Να σημειωθεί ότι ο κομήτης Σουίφτ Τατλ έχει 30 φορές την ενέργεια που είχε ο αστεροειδής που συγκρούστηκε με τη γη προκαλώντας την εξαφάνιση των δεινοσαύρων. Αυτό το γεγονός είναι λίγο τρομακτικό αν αναλογιστεί κανείς ότι, σύμφωνα με επιστημονικούς υπολογισμούς, υπάρχει μία στο εκατομμύριο πιθανότητα ο κομήτης να συγκρουστεί με τη γη το μακρινό έτος 4479, λόγω της βαρυτικής αλληλεπίδρασής του με τον Δία.

Για να παρατηρήσουμε τη βροχή, κοιτάμε μετά τις 11 το βράδυ βόρεια - βορειοανατολικά, κάτω από το αριστερό V του W που σχηματίζει ο αστερισμός της Κασσιόπης.  

ΛΙΓΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Οι συγκεκριμένοι διάττοντες πήραν το όνομά τους από τον αστερισμό του Περσέα (ενικός: ο Περσείδης) από όπου φαίνεται να πηγάζουν. Ο Περσέας ήταν ο καρπός του έρωτα του Δία προς τη Δανάη: Ο Θεός είχε μεταμορφωθεί σε χρυσή βροχή προκειμένου να μπορέσει να επισκεφθεί την κόρη του βασιλιά του Άργους, Ακρίσιου, μέσα από το παράθυρο του κελιού της, όπου την είχε φυλακίσει ο πατέρας της (εικόνα 2).  

Εικόνα 2. Η επίσκεψη του Δία στη Δανάη (ερυθρόμορφος κρατήρας, Μουσείο Αγίας Πετρούπολης)

Όταν γεννήθηκε ο Περσέας, ο Ακρίσιος τον έβαλε σε ένα κουτί και τον άφησε στη θάλασσα, όπως είχε συμβεί με τον Μωυσή, στην εβραϊκή μυθολογία. Ο λόγος για όλες αυτές τις ταλαιπωρίες, ήταν ο χρησμός της Πυθίας προς τον Ακρίσιο, πως ο εγγονός του κάποια μέρα θα τον σκότωνε.

Εικόνα 3. H Μέδουσα του Καραβάτζο (ελαιογραφία, Πινακοθήκη Ούφιτσι, Φλωρεντία)

Ο Περσέας ήταν αυτός που σκότωσε τη Μέδουσα (εικόνα 3). Έχοντας προμηθευτεί την περικεφαλαία του Άδη ώστε να είναι αόρατος, το κοφτερό σπαθί του Κυνός, την αστραφτερή ασπίδα της Αθηνάς, ώστε να βλέπει τη Μέδουσα χωρίς να πετρώνει, τα φτερωτά σανδάλια του Ερμή και έναν μαγικό σάκο από τις Νύμφες, για να βάλει το κεφάλι μέσα, επισκέφθηκε τις Γραίες (εικόνα 4).  

Εικόνα 4. Οι Γραίες (The Greek Monsters, Beetroot)

Οι Γραίες ήταν τρεις γριές που είχαν, όλες μαζί, ένα μάτι και ένα δόντι που μοιράζονταν μεταξύ τους. Ήταν αδελφές των Γοργονών, ζούσαν κοντά στον Άδη και ήταν οι μόνες που ήξεραν το πού ζει η Μέδουσα.  Ο Περσέας εκβιάζοντάς τες, αφού τους απέσπασε το μοναδικό τους μάτι, έμαθε τον τόπο της Μέδουσας, την πλησίασε και της έκοψε το κεφάλι. Από το αίμα που έτρεξε στον Ωκεανό γεννήθηκε ο Πήγασος, το φτερωτό άλογο.

Ο Περσέας απελευθέρωσε στην επιστροφή του στη Σέριφο, όπου ζούσε, την Ανδρομέδα, κόρη του βασιλιά της Αιθιοπίας Κηφέα και της Κασσιόπης (εικόνα 5). Την Ανδρομέδα είχε αλυσοδέσει ο Ποσειδώνας, για να την θυσιάσει στο Κήτος, καθώς αυτή είχε υπερηφανευτεί ότι είναι ομορφότερη από τις Νηρηίδες.
Εικόνα 5. Η απελευθέρωση της Ανδρομέδας (Ρωμαϊκό Fresco, Πομπηία)

Αφού χάρισε το κεφάλι της Μέδουσας στην Αθηνά, κι αυτή το τοποθέτησε στην ασπίδα της, ο Περσέας επέστρεψε στο Άργος όπου συνάντησε τον παππού του Ακρίσιο. Όπως ήταν γραφτό, σε έναν αγώνα πεντάθλου έριξε τον δίσκο πολύ δυνατά πετυχαίνοντας κατά λάθος τον παππού του με αποτέλεσμα να τον σκοτώσει. Συγκλονισμένος δεν δέχτηκε να γίνει βασιλιάς του Άργους και πήγε στην Τίρυνθα, όπου έγινε βασιλιάς και δημιούργησε τις περίφημες Μυκήνες.

Όταν ο Περσέας πέθανε, οι θεοί δεν τον έστειλαν στον Άδη, αλλά στον ουρανό. Τον καταστέρισαν δίπλα στην Ανδρομέδα, τον Κηφέα, την Κασσιόπη και το Κήτος. Έτσι, ο μύθος του έμεινε αποτυπωμένος στον ουρανό αιωνίως.

TIME LAPSE
Ας πάρουμε μια ιδέα της βροχής Περσειδών, παρακολουθώντας ένα πολύ όμορφο βίντεο 75 δευτερολέπτων, τραβηγμένο το 2016 στο Noble Canyon (Καλιφόρνια, Η.Π.Α.)

ΘΡΥΛΟΙ ΤΩΝ ΠΕΦΤΑΣΤΕΡΙΩΝ
Οι Περσείδες δεν είναι τα μοναδικά πεφταστέρια του ουρανού. Οι Λυρίδες, οι Τερτατίδες, οι Ωριωνίδες εμφανίζονται σε διαφορετικές χρονικές περιόδους στον νυχτερινό ουρανό. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι θρύλοι και τα παραμύθια ανά τον κόσμο που συνδέονται με όλα αυτά τα εντυπωσιακά φαινόμενα, τα οποία παρουσιάζονται στο παρακάτω εξαιρετικό κείμενο:
Fallen Stars: Πεφταστέρια του Θρύλου, του Φανταστικού και του Παραμυθιού

Τέλος, αξίζει να πούμε ότι οι  καθολικοί ονομάζουν τις Περσείδες και "Δάκρυα του Αγίου Λαυρεντίου" (Larmes de saint Laurent), στη μνήμη του Αγίου που γεννήθηκε γύρω στο 220 μ.Χ. στην  Αραγώνα της Ισπανίας και μαρτύρησε στη Ρώμη το 258 μ.Χ. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 10 Αυγούστου, ημέρα που είναι πολύ κοντά στο μέγιστο του φαινομένου.

Μανόλης Κουσλόγλου

ΠΗΓΕΣ
Βικιπαίδεια
- Forbes
- Earthsky.org 



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου