Μήπως βιάζεστε πολύ κύριε Υπουργέ;

Κύριε Υπουργέ,

πριν από λίγες ημέρες δηλώσατε σε (ακόμη μία) συνέντευξή σας, ότι οι Πανελλαδικές Εξετάσεις θα καταργηθούν σε βάθος τριετίας, ώστε η πρόσβαση των μαθητών στην Τριτοβάθμιας Εκπ/ση να γίνεται με βάση το απολυτήριό τους. Όπως ο ίδιος αναφέρετε, οι Πανελλαδικές αποτελούν ένα αδιάβλητο σύστημα που είναι ωστόσο στρεσογόνο για μαθητές και γονείς, ενώ επίσης ακυρώνει τον εκπαιδευτικό ρόλο του Λυκείου

Αποδεχόμενος τα λεγόμενά σας καταλήγω αβίαστα στο συμπέρασμα ότι το σύστημα που θα  αντικαταστήσει αυτό των Πανελλαδικών εξετάσεων θα πληροί δύο βασικά κριτήρια:

Α) Να είναι διαφανές και αδιάβλητο

Β) Να επαναφέρει τον εκπαιδευτικό ρόλο του Λυκείου

Αναρωτιέμαι ωστόσο αν μια διαδικασία επιλογής των μαθητών μέσω του βαθμού απολυτηρίου τους μπορεί να πληρεί τα δύο αυτά κριτήρια από  και μάλιστα σε τρία χρόνια. Ας τα εξετάσουμε λοιπόν ένα – ένα:

Α) ΑΔΙΑΒΛΗΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ

Η πρόσβαση των μαθητών στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα μέσω του απολυτηρίου τους προϋποθέτει την αντικειμενική αξιολόγησή τους από τους καθηγητές τους. Πώς μπορεί να συμβεί αυτό όταν:

- Η πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αποτελεί εδώ και δεκαετίες μια… εμμονή των γονιών των μαθητών. Αυτό όμως σημαίνει ότι οι εκπαιδευτικοί των Λυκείων θα δεχτούν τεράστια πίεση, οποιασδήποτε μορφής, από τους γονείς ώστε να βάζουν ψηλούς βαθμούς στα παιδιά τους. Η πίεση θα είναι φορτική καθώς θα υποδαυλίζεται από τους δεκάδες χιλιάδες συναδέλφους των φροντιστηρίων. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας: Οι εκπαιδευτικοί που εξαρτώνται οικονομικά από τους μαθητές τους δείχνουν λίγη παραπάνω κατανόηση στα παράπονα των μαθητών τους. Είναι λογικό και απολύτως κατανοητό. Πλην εξόφθαλμων περιπτώσεων λοιπόν, οι «αδικίες» στην αξιολόγηση των μαθητών θα πληθύνουν σε τεράστιο βαθμό και μαζί τους και η ασκούμενη πίεση στους καθηγητές Λυκείων.

- Ωστόσο, οι Δημόσιοι εκπαιδευτικοί δεν είναι εκπαιδευμένοι να αντέχουν μεγάλη πίεση, ούτε καν να φέρουν την πλήρη ευθύνη της επιτυχίας των μαθητών τους στα Πανεπιστήμια. Γι’ αυτό και έχει παραχωρηθεί μεγάλο κομμάτι της ευθύνης αυτής στους φροντιστές συναδέλφους τους. Να θυμηθούμε το παράδειγμα των Νοσηλευτριών των ΕΠΑΛ, οι οποίες προκειμένου να έχουν πρόσβαση στο αντίστοιχο ΤΕΙ Νοσηλευτικής, κατάφερναν να βγάζουν απολυτήριο με βαθμό… 20 στρογγυλό!

- Στην Ελλάδα βασιλεύει η διαφθορά και η συναλλαγή. Πρόσφατο παράδειγμα η περίπτωση των ιδιωτικών σχολών που πουλούσαν στην κυριολεξία άριστα απολυτήρια σε μαθητές και μαθήτριες προκειμένου να έχουν άμεση πρόσβαση στις Ανώτατες Σχολές Νοσηλευτικής. Επίσης, δεν θεωρώ καθόλου απίθανο την ύπαρξη, ελάχιστων σίγουρα, επίορκων εκπαιδευτικών που θα προσφέρουν υψηλές βαθμολογίες με διάφορα ανταλλάγματα.

- Στην Ελλάδα επικρατεί το δίκαιο της ομάδας (κομματικής, τοπικιστικής κ.α.) και της οικογένειας, έναντι του κοινού συμφέροντος. Οι βουλευτές και οι πολιτευτές θα βρούνε καινούρια ενασχόληση, ενώ οπωσδήποτε μαθητές συγγενικών ή άλλων προσώπων μπορούν να τυγχάνουν μίας καλύτερης μεταχείρισης.

- Στην χώρα μας, το αίσθημα της αυτοσυντήρησης επικρατεί των πάντων. Είναι λογικό λοιπόν τα Ιδιωτικά Σχολεία να «επιδοτούν» τους μαθητές/πελάτες τους με υψηλές βαθμολογίες, αφού το ποσοστό επιτυχίας τους στα ΑΕΙ αποτελεί γι’ αυτά θέμα επιβίωσης.

•  Είναι στα σχέδιά σας ένας προγραμματισμός ενεργειών που θα αλλάξει τη νοοτροπία της κοινωνίας όσον αφορά στην αναγκαιότητα των σπουδών στην Γ/θμια Εκπ/ση;

• Προβλέπεται η επιμόρφωση και η ψυχολογική στήριξη των εκπαιδευτικών του Λυκείου, ώστε να είναι σε θέση να αναλάβουν όλο το βάρος της επιτυχίας των μαθητών τους; Αν ναι, με ποια χρήματα;

• Είναι στα σχέδιά σας η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών που θα κρίνουν «το μέλλον των μαθητών» τους; Αν ναι, με ποιον τρόπο;

• Τι είδους μέτρα θα λάβετε ώστε οι καθηγητές Λυκείου να μη δείχνουν εύνοια, έστω και άθελά τους, σε κάποιους μαθητές;

• Πώς θα αντιμετωπιστεί το θέμα των παιδιών και συγγενών των εκπαιδευτικών, που θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι δεν είναι ελέφαντες; Μήπως θα φοιτούν υποχρεωτικά σε άλλα σχολεία από τους συγγενείς τους καθηγητές;

• Πώς θα λυθεί το πρόβλημα με τα Ιδιωτικά Σχολεία και τις Ιδιωτικές Σχολές;

• Τι σας κάνει τελικά να πιστεύετε ότι μπορείτε να αλλάξετε νοοτροπίες δεκαετιών μέσα σε μία τριετία;

Β) ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Η εκτίμησή μου είναι ότι φορτώνουμε όλα τα κακά του εκπαιδευτικού συστήματος στις Πανελλαδικές. Αναρωτιέμαι πολλές φορές αν οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν έναν ασκησιοκεντρικό τρόπο διδασκαλίας λόγω του τρόπου πρόσβασης των μαθητών τους στην Ανώτατη Εκπαίδευση ή γιατί απλά αυτή τη μέθοδο θεωρούν ως την πιο ενδεδειγμένη.

Η αλήθεια επίσης είναι ότι οι Πανελλαδικές Εξετάσεις, έδιναν μέχρι σήμερα τον τόνο, την κατεύθυνση της εκπαίδευσης στις τελευταίες τάξεις του Λυκείου. Έδιναν μια λάθος κατεύθυνση ενδεχομένως. Κάθε  Υπουργός δε, ακόμη και της ίδιας κυβέρνησης, ένιωθε την ανάγκη να τις τροποποιεί κατά το δοκούν και να τις «βελτιώνει». Ωστόσο, δεν μπορούσε να κάνει αλλαγές εκ βάθρων, καθώς η σκληρός πυρήνας των εξετάσεων όφειλε να παραμείνει στην ουσία ο ίδιος, όπως ισχύει εδώ και δεκαετίες. Να το πούμε με όρους φυσικής, υπήρχε μια ταλάντωση γύρω από ένα σημείο ισορροπίας.

Με βάση τα παραπάνω τίθενται ακόμη τρία ερωτήματα κύριε Υπουργέ: 

• Πιστεύετε ότι η κατάργηση των Πανελλαδικών Εξετάσεων θα εκσυγχρονίσει αυτόματα τις διδακτικές μεθόδους στο Σχολείο; Και αν όχι, με τι μέτρα θα συνοδεύσετε την κατάργηση των Εξετάσεων, ώστε να εκσυγχρονιστεί πραγματικά το Δημόσιο Σχολείο;

• Μήπως η κατάργηση των Πανελλαδικών «απελευθερώσει» πλήρως τον εκάστοτε Υπουργό, που θα νιώθει την ανάγκη να αλλάζει πλέον τα πάντα, ανάλογα με την εκπαιδευτική πολιτική της εκάστοτε κυβέρνησης; Μήπως η κατάργηση των Πανελλαδικών Εξετάσεων λοιπόν, καταργήσει αυτόματα και το βασικό σημείο αναφοράς, με αποτέλεσμα να βλέπουμε κάθε δύο - τρία χρόνια τεράστιες αλλαγές και ανατροπές που θα αποσταθεροποιήσουν πλήρως το εύθραυστο εκπαιδευτικό σύστημα;

• Μήπως τελικά η πλήρης έλλειψη προσανατολισμού της χώρας επεκταθεί τελικά και στην εκπαίδευση;

Θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί, γιατί ζητάω λεπτομέρειες ή γιατί αναφέρομαι σε υποθετικά προβλήματα. Δεν είναι δικό μου το φταίξιμο ωστόσο: Ανακοινώθηκε η αντικατάσταση ενός πολύ συγκεκριμένου συστήματος με κάτι εντελώς αόριστο. 

Αυτό το το τελευταίο γεγονός δημιουργεί ακόμη ένα πρόβλημα:

Κύριε Υπουργέ, 

ανακοινώσατε την κατάργηση ενός συστήματος που επιβαρύνει ψυχολογικά και οικονομικά Έλληνες ψηφοφόρους, τους μαθητές και τις οικογένειές τους. Με αυτόν τον τρόπο καλλιεργείτε, άθελά σας ίσως, φρούδες προσδοκίες ότι όλοι πλέον θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στα Πανεπιστήμια χωρίς κόπο και έξοδα. Αυτό και μόνο το γεγονός θα μπορούσε να γίνει αφορμή να κατηγορηθείτε για λαϊκισμό. 

Γιατί, ας είμαστε ειλικρινείς: Κανένα σύστημα εισαγωγής, σε καμία χώρα του κόσμου δεν διασφαλίζει στους μαθητές άκοπη και ανέξοδη πρόσβαση και σπουδές σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. 

Μήπως αυτό το τελευταίο θα έπρεπε να το διευκρινίζετε στις συνεντεύξεις σας;

Με εκτίμηση,

Μανόλης Κουσλόγλου